Sprawdzanie zawartości przesyłki przy kurierze — co na to przepisy?

Klienci firm kurierskich często są przekonani, że po otrzymaniu przesyłki od nadawcy w obecności kuriera mogą ją otworzyć w celu sprawdzenia zawartości. Po stwierdzeniu uszkodzeń należy spisać protokół, a paczkę odesłać do nadawcy. W rzeczywistości, chociaż takie procedury są niekiedy praktykowane, nie są one zgodnie z prawem. Czy istnieje opcja sprawdzenia zawartości przesyłki przed podpisaniem jej odbioru?

Sprawdzanie zawartości przesyłki przy kurierze a polskie prawo

Zakupy w internecie są coraz popularniejsze ze względu na wygodę, oszczędność czasu oraz dostęp do bardzo szerokiego asortymentu. Niestety ma to również swoje wady. Do najważniejszych z pewnością zalicza się brak możliwości osobistego obejrzenia produktu, dotknięcia go czy przymierzenia. Nie jest tajemnicą, że w trosce o jak najwyższe obroty sprzedawcy prezentują towary tak, aby wyglądały jak najlepiej i zachęcały do zakupu. W praktyce okazuje się, że niektóre z nich są niskiej jakości, mają zawyżone rozmiary czy są niestaranne wykończone.

Wzrost zaufania do zakupów online z pewnością mogłaby spowodować przesyłka z możliwością sprawdzenia zawartości. Świadomość, że przed odbiorem paczki konsument otworzy ją i sprawdzi, czy towar jest pełnowartościowy i nieuszkodzony w transporcie, chętniej kierowałaby do sklepów internetowych. Niestety prawo na to nie pozwala, podobnie jak nie chcą tego praktykować firmy kurierskie. Z czego to wynika?

Otóż w Kodeksie cywilnym nie ma zapisu umożliwiającego sprawdzenie zawartości przesyłki pobraniowej przez odbiorcę lub też żadnej innej przesyłki, której odbiór ma być poświadczony podpisem. Art. 545 § 2 tego dokumentu mówi jedynie, że w przypadku kupionej rzeczy dostarczonej przez przewoźnika, odbiorca powinien sprawdzić przesyłkę w ogólnie przyjęty sposób. Taki zapis stwarza wiele możliwości interpretacji. Jednocześnie nie wskazuje też, że przewoźnik ma obowiązek umożliwić odbiorcy otwarcie i sprawdzenie zawartości przy kurierze.

Za firmami kurierskimi stoi też prawo przewozowe, które zakłada, że firma transportująca dane dobro odpowiada za wszelkie uszkodzenia paczki, jakie powstaną od momentu jej odbioru od nadawcy do chwili dostarczenia do odbiorcy. W tej sytuacji kurier działałby na swoją szkodę, otwierając przesyłkę przed złożeniem podpisu przez odbiorcę.

Kiedy kurier może odmówić otwarcia przesyłki przed odebraniem?

Z przytoczonych wcześniej przepisów wynika, że sprawdzenie zawartości przesyłki pobraniowej i każdej innej podczas jej doręczenia teoretycznie w większości sytuacji nie jest możliwe. Kurier może odmówić spełnienia prośby odbiorcy o jej otwarcie, gdyż tym samym przyczynia się do spowodowania zniszczeń w okresie, w którym to on odpowiada za paczkę. Jeśli zdarzy się, że produkt nie spełnia oczekiwań odbiorcy i nie zechce on przyjąć paczki, koszt zwrotu do nadawcy ponosi firma kurierska. 

Sytuacja wygląda inaczej, gdy klient podpisał odebranie paczki i zapłacił za nią, jeśli jest to przesyłka za pobraniem. Sprawdzenie zawartości w obecności kuriera jest wówczas jak najbardziej możliwe. Ten drugi nic już nie ryzykuje, gdyż po złożeniu podpisu przesyłka staje się własnością odbiorcy i to on za nią odpowiada, włącznie z poniesieniem kosztów ewentualnego zwrotu. Tu jednak ryzykuje klient. Kurier nie ma obowiązku oczekiwania na rozpakowanie przesyłki i sporządzenie ewentualnego protokołu. Może więc po prostu odjechać i pozostawić klienta z problemem reklamacji.

Kiedy kupujący może skorzystać z opcji otworzenia przesyłki przy kurierze?

Z powyższego mogłoby wynikać, że nie istnieje opcja taka jak przesyłka pobraniowa z możliwością sprawdzenia zawartości. W rzeczywistości niektóre firmy kurierskie oferują taką możliwość przy spełnieniu określonych warunków. Zaliczają się do nich:

• fizyczne widoczne uszkodzenie opakowania przesyłki, sugerujące również uszkodzenie zawartości,
• wymiary i waga nieadekwatne do tego, co powinno się znajdować we wnętrzu przesyłki (porównanie i weryfikacja przez kuriera są możliwe dzięki załączonej fakturze czy specyfikacji),
• nadanie paczki z opcją jej otwarcia i sprawdzenia przy odbiorze (usługa dodatkowo płatna).

Oczywiście kurier może odmówić otwarcia paczki przed jej podpisaniem, jednak jeśli opakowanie jest wyraźnie wgniecione, rozdarte czy zamoczone, odbiorca może odmówić jej przyjęcia i złożyć reklamację do firmy kurierskiej. W tej sytuacji paczka wróci do przewoźnika i to on będzie miał problem oraz poniesie dodatkowe koszty. Otwarcie przesyłki przed odbiorem może go wyeliminować, gdyż jeśli zawartość będzie nienaruszona, klient paczkę odbierze.

Czy można zamówić przesyłkę z opcją otwarcia przy kurierze?

Wiele osób kupujących produkty w sklepach internetowych zastanawia się, czy można sprawdzić zawartość paczki za pobraniem. Pomimo że prawo jasno tego nie określa, takie możliwości stwarzają niektórzy przewoźnicy, a także Poczta Polska. Jedną z jej usług jest właśnie przesyłka kurierska z możliwością sprawdzenia zawartości. 

Jest to opcja dodatkowo płatna, a jej koszt ponosi nadawca paczki. Dla sprzedawców podobnie jak odroczona płatność jest to jeden z wielu sposobów na przyciągnięcie szerszej rzeszy klientów. Oczywiście tym samym więcej też ryzykują, narażając się na odmowę przyjęcia paczki. 

Z drugiej strony większe zaufanie do sklepu budzi już sama przesyłka kurierska pobraniowa. Sprawdzenie zawartości stanowi dla klienta dodatkowe potwierdzenie, że sprzedawca nie musi ukrywać jakości swoich towarów.

Co zrobić, jeśli przesyłka jest uszkodzona?

Dla osób, które nie mają zaufania do zakupów online, dobrą opcją jest właśnie wysyłka za pobraniem. Sprawdzenie zawartości daje im pewność, że nie kupują przysłowiowego kota w worku. Jednocześnie, jeśli podczas sprawdzenia okaże się, że zawartość jest uszkodzona, pozostaje jedynie spisanie protokołu reklamacyjnego. Reklamacja może być skierowana do firmy kurierskiej (jeśli uszkodzona jest paczka) lub do nadawcy (jeśli uszkodzony lub niepełnowartościowy jest produkt). 

Protokół sporządza kurier. Sprawdzenie zawartości przesyłki po podpisaniu jej odbioru nie zwalnia odbiorcy z pokrycia kosztów ponownego transportu do nadawcy. Ten z kolei może zgodzić się na ich zwrot, jeśli uzna reklamację za zasadną. Natomiast w przypadku reklamacji usług kurierskich koszt przewozu ponosi przewoźnik. Ile kosztuje przesyłka pobraniowa ze sprawdzeniem zawartości? Cena zależy od firmy, ale zazwyczaj wynosi około 10 zł. Można ją sprawdzić w serwisie Euro-Paka.